"Ασε καλέ τις μπουρούδες και έλα να πάρουμε κανένα ψαράκι", μωρέ να πάρουμε και ψαράκια, άλλα και το μπουρουδάκι ξέρεις τι ωραίο που είναι.
"Ασε καλέ τις μπουρούδες και έλα να πάρουμε κανένα ψαράκι", μωρέ να πάρουμε και ψαράκια, άλλα και το μπουρουδάκι ξέρεις τι ωραίο που είναι.
Η κίνηση αυτή στην αρχή τούς μπερδεύει... ειδικά αν δεν είναι από τη στάνταρ ψαρευτική ομάδα, όταν όμως μετά ένα κουραστικό ψάρεμα καταλήξουμε στην παρακάτω στιχομυθία, τότε όλα ξετυλίγονται μπροστά τους και είναι ξεκάθαρα...
Τι έπιασες;... Είδα κάτι στήρες... Ασε ρε τι είδες και πες τι πήρες... Τα αρχ... μου πήρα.... και μια μπουρού. Εσύ; ...Ενα σαργό (α... δηλαδή). Εσύ; Εναν σκάρο και μία πέτσα από τον ροφό που ξεψάρισε (δηλαδή τα αρχ... του ροφού)... Ναι.
Αυτά, όμως, δεν τρώγονται κομπανιέροι, ενώ το μπουρουδάκι θα μας χορτάσει και τους τρεις.
Μπουρο-ανέκδοτο παρένθεση
Βρήκα μια μαγική μπουρού
Και πού το ξέρεις ότι είναι μαγική;
Το σκουλήκι μιλούσε σαμπανέζικα και μου είπε ότι μπορώ να κάνω 3 ευχές.
* Σαμπανέζικα... μμμ... Και;
Εε. Τις έκανα.
Να βουτάω 50 μέτρα.
Αυτό βρήκες, ρε χαζέ; Τζάμπα η ευχή.
Γιατί;
Γιατί τόσα βουτάει και ο Σιδέρης.
Και τι άλλο ζήτησες;
Να πιάνω πολλά ψάρια.
Ρε συ, ψάρια πιάνει όλος ο κόσμος και ο Γιάννης επίσης ακόμα περισσότερα.
Θέλω να πιστεύω ότι δεν χαράμισες και την 3η ευχή.
Οχι, νομίζω ότι εδώ τα πήγα πιο καλά.
Είμαι πολύ περίεργος να δω τι ευχήθηκες.
Απλώς του ζήτησα... να κάνει τον Σιδέρη ροφό!
Οπως φυσικά καταλάβατε τέτοια μπουρού δεν υπάρχει, αλλιώς θα την αναζητούσαν όλοι οι φθονεροί και τρισάθλιοι σαν το grail του Αρθούρου. Υπάρχουν, όμως, κάτι άλλες μπουρούδες που μπορεί να μην κάνουν τον Γιάννη ροφό, αλλά τουλάχιστον θα μας γεμίσουν το στομάχι τη δύσκολη ώρα (π.χ. διαβολοβδομάδα) αν τις κάνουμε στιφάδο.
H μπουρού είναι ένα κοχύλι που απαντάται στους ελληνικούς βυθούς από τα 5 έως τα 50 μέτρα και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα είδη που συναντάμε στις ελληνικές θάλασσες, με μήκος που φτάνει τα 40 εκ. Τρέφεται με αχιβάδες και αστερίες, που αρχικά παραλύει με το σάλιο της. Το χρώμα της είναι συνήθως άσπρο καφέ, με γραμμικά σχέδια, αλλά τις περισσότερες φόρες είναι καλυμμένο από ασβεστώματα ανάλογα με τον βυθό που ζει και έχει μια γκρίζα απόχρωση. Είναι ένα σαλιγκάρι της θάλασσας και αυτό όπως πολλά άλλα.
Τις περισσότερες τις έχω συναντήσει σε τραγανοβυθούς και σε μεικτά σημεία που η άμμος καλύπτει την αποχή. Συνήθως κυκλοφορεί σε βάθη πάνω από 6-7 μέτρα σε ημιαμμώδης ή με πέτρα σπασμένη σαν τραγάνα περιοχές. Η επιστημονική ονομασία της στη Λατινική είναι Charonia tritonis - Τρίτωνας στη Δημοτική και μπουρού στην ψαρευτική. Ο Τρίτωνας για όσους είχαν μείνει στην ίδια τάξη, στην ελληνική μυθολογία ήταν θεότητα της θάλασσας που αναφέρεται πρώτα από τον Ησίοδο στη Θεογονία (930-933). Γιος του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, που κατοικούσε στον βυθό της θάλασσας στα χρυσά ανάκτορα των γονιών του. Κατά το σώμα ήταν όμοιος με τους άλλους θεούς, αλλά από τους γλουτούς και κάτω κατέληγε σε ουρά (Απολλώνιος ο Ρόδιος, "Αργοναυτικά" Δ' 1610-1617). Αναφορές τον παρουσιάζουν να κρατά το γνωστό κοχύλι και να σαλπίζει την έλευση του Ποσειδώνα. Ο μύθος αναφέρει ότι δεν ήταν ένας αλλά πολλοί, κενταυροτρίτωνες, όπως τους αναφέρει, οι οποίοι σάλπιζαν την έλευση του θεού της θάλασσας αλλά και την κατά διαταγή εκείνου ηρεμία των κυμάτων.
Το καθημερινό του όνομα έχει προέλθει από το γεγονός ότι τα παλιότερα χρόνια το χρησιμοποιούσαν για σινιάλα (σαν σφυρίχτρα).
Είναι προστατευόμενο είδος (πλέον και αυτό) όπως ο αχινός, η κολοχτύπα, η πεταλίδα, αλλά σε πολλές περιοχές της Δωδεκανήσου αλιεύεται, μια και αποτελεί παραδοσιακό τοπικό έδεσμα από τα αρχαία χρόνια, με αφροδισιακή δράση που κάνει τα μπλε χάπια να ωχριούν όπως λένε τα παππούδια στο καφενείο.
Τελικά, όμως, δεν ξέρω τι είναι πιο παράνομο σε αυτήν τη χώρα του παραλογισμού: η μια μπουρού που θα φάω το καλοκαίρι, ο σκύλος στο ταψί που είδε ο φούρναρης και τρόμαξε στο κέντρο της Αθήνας, οι τράτες που καθαρίζουν τα πάντα μαζικά, η καταπάτηση υδροβιότοπων και δασών (την Πάρνηθα τη θυμάται κανείς πώς ήταν και πώς έγινε), τους δυναμίτες που δεν πεθαίνουν ποτέ, οι μπουκαλάκηδες που περήφανα κορδώνονται για τις ψαρευτικές τους επιδόσεις, η ληστρική επιδρομή στο εισόδημα του Ελληνα, η δήθεν οικολογική συνείδηση κάποιων που αποφασίζουν και διατάσσουν. Πού είναι η οικολογική συνείδηση του νομοθέτη, όταν οι φόλες δίνουν και παίρνουν στην ελληνική ύπαιθρο και τα οικόσιτα ζώα πεθαίνουν (όχι δεν ψοφούν... Εσείς να ψοφήσετε.).
Πού είναι η συνείδησή σας, κύριοι; Οταν οι καρκίνοι θερίζουν στην επαρχία από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, όταν οι ντομάτες έχουν μέγεθος πεπονιού, όταν το lanaid το έχει ο κάθε χωριανός στην τσέπη του σαν καραμελίτσα. Κάντε κακουργηματική την πράξη αυτή, που είναι έγκλημα κατά της ζωής, και δεν θα ξαναφάω αχινό και μπουρού ποτέ.
Μπορείτε πολύ εύκολα να με κατηγορήσετε για έλλειψη οικολογικής παιδείας... Πιο εύκολα, όμως, θα σας κατηγορήσω εγώ για καθολική αποχή συνείδησης.
Ενας κολλητός και μεγάλος δάσκαλος της ψαρευτικής, που γνωριζόμαστε από παιδιά και σέβομαι την άποψή του σε πολλά θέματα, με προέτρεψε να μη γράψω για τις μπουρούδες, μια και όπως σωστά σκέφτηκε θα ανοίξω τα μάτια σε πολλούς που αγνοούν το θέμα και θα οδηγήσω τους απανταχού ψαροτουφεκάδες σε συντονισμένο αφανισμό της μπουρούς.
Αν όλοι αυτοί, όμως, κουβαλούν τέτοιο μυαλό, δεν θα το αποκτήσουν με την μπουρού, το είχαν και από πριν και οι ζημιές που έχουν κάνει είναι πολύ σημαντικότερες και ουσιαστικότερες. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα, λέω απλά.
Η οικολογική συνείδηση αποκτάται με εκπαίδευση όχι με απαγορεύσεις, ξεκινάει από τα σπίτια μας όταν κάνουμε τα πρώτα μας βήματα κρατώντας το χέρι της μάνας μας, εξελίσσεται γνωρίζοντας το περιβάλλον - αυτό, δηλαδή, που μας περιβάλλει και πρέπει να μάθουμε να ζούμε αρμονικά, εκπαιδεύοντας τον εαυτό μας σιγά σιγά. Αν θέλετε πολίτες πραγματικούς αρωγούς στο περιβάλλον, ξεκινήστε από τα απλά...
Πείτε επιτέλους την αλήθεια, εκπαιδεύστε τον κόσμο, δώστε άδειες αλιείας με εξετάσεις - με νόημα, μαντρώστε τα γαϊδούρια με τα σκάφη που περνούν 10 μέτρα από την ακτογραμμή με 30 μίλια, κάντε ουσιαστικούς ελέγχους όχι μόνο για να τσιμπήσετε το παράβολο από τον ερασιτέχνη για τη βάρκα και τον ίδιο, που προσπαθεί να είναι όσο περισσότερο νόμιμος του επιτρέπεται.
Ναι ξέρω, το ένα έχει να κάνει με το άμεσο περιβάλλον και το άλλο με την κοινωνία... Αυτό είναι, όμως, το λάθος μας, το ότι χωρίζουμε τον άνθρωπο από το περιβάλλον και ερμηνεύουμε κατά το δοκούν τα σημεία των καιρών. Ο ερασιτέχνης πάει μέσα αν πιάσει μία μπουρού, μία κολοχτύπα ή 15αχινους...
Ο μαγαζάτορας πάει; Μπα (και δεν τα βάζω με αυτούς για να μην παρερμηνευτώ)... και όπως πολύ σωστά είπε και κάποιος από εδώ μέσα σε συνέχεια του άρθρου περί αχινών (τεύχος Δεκ. 2010)... όπου είσπραξη συντεχνιακή ανοχή, όπου δεν εισπράττω ΦΠΑ απαγορεύω. Αντίσταση στον παραλογισμό, λοιπόν, και για την μπουρού; Δεν ξέρω... πάντως... δεν θα κρυφτώ πίσω από το δάχτυλό μου.
Μεγάλωσα σε ένα νησί και έμαθα να σέβομαι τη φύση από τρόπο ζωής και αν παρανομώ είναι για να αντισταθώ περισσότερο στον παραλογισμό, παρά η ανάγκη μου να τραφώ ή να ικανοποιήσω τον ουρανίσκο μου. Δηλώνω ότι και αχινούς τρώω και θα τρώω και μία φορά τον χρόνο και μία μπουρού αν τη γουστάρω, θα τη φάω.
Τη συνταγή θα τη γράψω και ο καθένας με δική του ευθύνη ορίζει τη ζωή του και τον τρόπο που κινείται. Οσοι επιλέξουμε να κινούμαστε αντισυμβατικά - τρώω και κοκορέτσι που έχει απαγορευτεί από την ΕΕ!, Περιθωριακά. Τρώω και γαρδούμπα, Βρυξελλόμαγκες, το έχουμε επιλέξει συνειδητά.
Ουφφφφφ, τα είπα και τώρα είμαι έτοιμος να πάω φυλακή!
Ελπίζω να μου φέρνετε κανένα φαγάκι της προκοπής στο κελί 33.
Πάρτε τώρα και το καλοριφεράκι αγκαλιά, γιατί έχω και άλλο ένα ανεκδοτάκι για να ελαφρύνουμε την ατμόσφαιρα, με νεύρα δεν μπορείς ούτε να μαγειρέψεις ούτε να αφοσιωθείς και να ευχαριστηθείς αυτό που κάνεις. Οσοι μαγειρεύουμε ξέρουμε ότι αν δεν είμαστε καλά, φαΐ δεν θα βγάλουμε.
Για τη συνταγή μας μία μπουρού μεσαία μάς φτάνει και μας περισσεύει.
Δεν μαζεύουμε μικρές δεν έχει νόημα, ούτε όσες βλέπουμε να γυρνοβολούν κάθε φορά που πάμε για ψάρεμα, μία τη σεζόν είναι αρκετή για να ικανοποιήσουμε τη γεύση μας.
Δεν τις μαζεύουμε για διακοσμητικά, ούτε τις σερβίρουμε στους τουρίστες στην ταβέρνα του θείου, ξαδέρφου, κολλητού. Με ένα κοχύλι 20 εκ. μπορούμε να φτιάξουμε ένα ορεκτικό για 4-5 άτομα.
Η γεύση της μπουρούς θυμίζει πάρα πολύ χταπόδι με μια ελαφριά επίγευση αστακού, αυτός είναι και ο λόγος που είναι τόσο αγαπητή στους νησιωτικούς προορισμούς που προανέφερα.
Τη βράζουμε καλύτερα σε χύτρα, γιατί βοηθάει στην αποκόλληση εσωτερικά από την υψηλή πίεση στο καζάνι. Τη βράζουμε περίπου 2-3 ώρες και αφού βράσει, αρχίζουμε και κουνάμε με δύναμη πάνω κάτω το κοχύλι και πολλές φόρες βοηθάμε και με ένα σύρμα ή μικρό πιρούνι για να βγει. Η φιλοσοφία είναι ίδια με αυτήν που βγάζουμε ένα κοινό σαλιγκάρι της ξηράς, με τη διαφορά, όμως, ότι εδώ είναι λίγο πιο δύσκολα τα πράγματα μια και το κοχύλι έχει πολλές εσωτερικές σπείρες. Υπάρχουν διάφορες άλλες τεχνικές, όπως δέσιμο με μια θηλιά, έτσι ώστε να μπορούμε να τραβήξουμε ευκολότερα το σαλιγκάρι έξω όταν βράσει, αλλά πιστεύω ότι αυτή που περιγράφω είναι η πιο αποτελεσματική.
Αν φέρουμε στο μυαλό μας πώς είναι το σαλιγκάρι της ξηράς όταν το βγάλουμε, το ίδιο ισχύει και για την μπουρού.
Το δύσκολο είναι να βγάλουμε το σαλιγκάρι από το κέλυφος χωρίς να σπάσει, αν θέλουμε να κρατήσουμε το κοχύλι ανέπαφο.
Αν τον επόμενο μήνα δεν εμφανιστώ, το επισκεπτήριο στον Κορυδαλλό είναι Δευτέρα - Τετάρτη - Παρασκευή.
Καλή άνοιξη, με ασφαλείς βουτιές και προσοχή, η υποθερμία καραδοκεί αυτόν τον καιρό - να είστε σε ετοιμότητα η επανάσταση είναι κοντά.
Παραπομπές
* Σαμπανέζικα: Ξένη γλώσσα που μιλούν οι απνειστές, για περισσότερα ρωτήστε την ΑΙDA!
* Φοβέρισμα είναι το ελαφρύ τσιγάρισμα.
Μπουρο-ανέκδοτο II
Πήρα ένα καινούργιο λάδι για το ξύλινο όπλο που αγόρασα.
Ποιο; Αυτό που ήταν στο κομοδίνο της γιαγιάς εννοείς;
Πού βρέθηκε εκεί;
Νόμιζε η γιαγιά ότι είναι για εντριβές.
Ωχ, δεν μου αρέσει αυτό... Και;
Ηθελε τρίψιμο, πονούσε η καημένη.
Είσαι τρελός! Και τι έγινε;
Από ό,τι είδα η γιαγιά έχει βγάλει σχοινοπιάστρα στα πλευρά και ανάποδη σκανδάλη στις πατούσες.
Θέλει, όμως, λίγο ζύγισμα γιατί βαράει αριστερά!!!
Μαγική μπουρού στιφάδο
1 μπουρού ελευθέρας βοσκής
6-8 κρεμύδια μικρά για στιφάδο
2 σκελίδες μικρά για στιφάδο
Λίγο τριμμένο μπαχάρι
Λίγο τριμμένο μπαχάρι
Μισό κιλό ντομάτες τριμμένες στο τρίφτη
Αλάτι - πιπέρι 2 φύλλα δάφνη
1 κουταλιά βούτυρο
Το κρέας του αποτελείται από 3 μέρη, το μπροστά είναι λίγο σκληρότερο και καθαρό, το μεσαίο που ενώνεται με το στομάχι και το πίσω μέρος πιο μαλακό σαν αντεράκι.Οπως και σε διάφορα άλλα θαλασσινά, κάποιοι τρώνε όλο το εσωτερικό, κάποιοι άλλοι μόνο το μπροστινό κομμάτι. Είναι και θέμα ψυχολογικό αλλά και γεύσης.
Αφού, λοιπόν, καταφέρουμε να τη βγάλουμε, την κόβουμε σε λεπτές ροδέλες (φωτό 1) όπως και το χταπόδι και την κρατάμε στην άκρη. Το πίσω κομμάτι, το στομάχι (φωτό 2), αν το βάλουμε μέσα στη σάλτσα θα μας βγάλει υπολείμματα, τα οποία θα μας ενοχλούν... γι' αυτό το βάζουμε σε ένα τούλι έτσι ώστε να το βράσουμε μαζί για να πάρουμε το έντονο άρωμα που θυμίζει αστακό και μετά το πετάμε... Τρίβουμε τις ντομάτες και δοκιμάζουμε, προσθέτουμε ένα κουταλάκι ζάχαρη, όπως μας έμαθαν οι γιαγιάδες μας, για τη φρέσκια σάλτσα ντομάτας. * Φοβερίζουμε τα κρεμμύδια ολόκληρα μαζί με το σκορδάκι. Προσθέτουμε τη φρέσκια ντομάτα, αλάτι, πιπέρι, μπαχάρι σκόνη και ολόκληρο και τη δάφνη. Μία γενναία κουταλιά της σούπας βούτυρο και φτιάχνουμε τη σάλτσα μας. Την αφήνουμε να πάρει μία βράση και τοποθετούμε το πίσω κομμάτι της μπουρούς, το οποίο το έχουμε βάλει σε τούλι έτσι ώστε να μας βγάλει όλη τη μυρωδιά όπως είπαμε, χωρίς να μας αφήσει χορταράκια, αμμουδίτσες και πολλά άλλα που έχει το "θκουλίκι" στο στομάχι του. Το αφήνουμε να βράσει σε χαμηλή φωτιά και προσθέτουμε στα 2/3 του χρόνου την μπουρού σε ροδέλες μέσα να σιγοβράζει και αυτή. Οταν η σάλτσα μας δέσει, περίπου 20-30 λεπτά, το φαγητό είναι έτοιμο. Αποσύρουμε το τούλι και το πετάμε ή το σερβίρουμε και αυτό ξεχωριστά στους πιο τολμηρούς.
Το καθαρό κομμάτι (μπροστινό) μαζί με τη σάλτσα και τα κρεμμυδάκια το συνοδεύουμε με πατάτες τηγανητές.Το καθαρό κομμάτι (μπροστινό) μαζί με τη σάλτσα και τα κρεμμυδάκια το συνοδεύουμε με πατάτες τηγανητές.
Kείμενο - Μιχάλης Περσελής - ο αχινοσαλάτας
Φωτογραφίες - Μ. Περσελής - Μιλτιάδης Φανερός